کلسترول – چربی خون

چربی خون – کلسترول

کلسترول  (cholesterol) یا چربی خون به عنوان یک آزمایش ساده و ارزان در همه ی چکاپ های پزشکی مورد بررسی قرار می گیرد. این آزمایش اهمیت حیاتی و خاصی بین پزشکان و آزمایشگاه ها دارد. با این آزمایش ساده و در عین حال مهم می توان از بیماری های ناشی از چربی خون بالا جلوگیری کرد.

آزمایش کلسترول در بخش بیوشیمی آزمایشگاه مورد بررسی قرار می گیرد.  و نمونه ی مورد نیاز برای انجام آن سرم یا پلاسمای خون است.

کلسترول دوست ما یا دشمن بدن ما 

کلسترول در حد نرمال آن برای بدن ما ضروری است . و یک ماده حیاتی برای عملکرد سالم بدن است. اما اگر میزان کلسترول در خون از حد نرمال آن بالاتر رود تبدیل به یک خطر می شود . که شانس حمله قلبی را خیلی بالا می برد.

جالب است بدانید که کلسترول تنها از مشتقات چربی که استفاده می کنیم بدست نمی آید. بلکه این ماده توسط خود بدن نیز تولید می شود. که با ورزش کردن و رژیم غذایی درست می توان میزان این ماده را در خون به حالت نرمال نگه داشت.

کلسترول چیست ؟

کلسترول چربی شناخته شده بدن ما است. که برای بسیاری از فعالیت های بدن ما ضروری است. این ماده بیشتر در کبد ساخته می شود. اما در بعضی از غذاها مقداری از آن وجود دارد.

به طور کلی چربی های مواد غذایی و چربی هایی که در کبد ساخته می شوند. برای مصرف و یا ذخیره شدن به کمک جریان خون به بافت ها انتقال می یابند. و برای انتقال به بافت ها این چربی ها در بدن ما توسط لیپوپروتئین ها به سراسر بدن منتقل می شوند.

انواع لیپوپروتئین ها : HDL ، LDL و IDL و لیپوپروتئین بسیار کم چگال .

که هر کدام از موارد بالا را در ادامه ی مقاله به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.

 

علائم کلسترول خون

کلسترول بالا معمولا علائم خاصی برای آن وجود ندارد. و در بیشتر موارد موجب بروز سکته قلبی و یا سکته ی مغزی خواهد شد. این مشکلات معمولا زمانی رخ می دهد که چربی خون بالا موجب شکل گیری پلاک در جریان خون شود.

پلاک می تواند موجب باریک شدن و یا تنگ شدن شریان های خونی یا همان رگ ها شود.

تنها راه تشخیص چربی خون بالا (Cholesterol ) انجام آزمایش خون است. پزشکان توصیه می کنند که افراد بالای سن 20 سال حتما به طور مرتب ، میزان چربی خون خود را کنترل کنند. تا از خطرات احتمالی آن جلوگیری کنند . مشکلی حاد برای آن ها به وجود نیاید. توصیه مهم آنها به افرادی هست که سابقه ی خانوادگی (از لحاظ ژنتیکی) چربی خون بالایی دارند که این فواصل انجام چکاپ آزمایشگاهی را کمتر نیز بکنند.

اگر نیاز به چکاپ پزشکی دارید همین الان کلیک کنید.

یکسری از علائم بدن که می تواند در کلسترول خون بالا دیده شود :

• فشار خون بالا
• اضافه وزن
• شرایط  ژنتیکی

خطرات و عوارض ناشی از کلسترول بالا :

• بیماری عروقی و کرونروی قلبی
• سکته مغزی
• حمله قلبی
• بیمار شریانی محیطی

درمان و پیشگیری از کلسترول خون بالا :

1. اگر که به بیماری چربی خون مبتلا شده اید توصیه می شود که رژیم غذایی خود را حتما تغییر دهید.
2. میزان فعالیت بدنی خود را حتما افزایش داده و برنامه ورزشی منظمی را برای خود قرار دهید.
3. از مصرف سیگار و دخانیات پرهیز بفرمایید.
4. وزن متعادلی را نسبت به قد خود داشته باشید .

درباره کلسترول و HDL و LDL 

در جایی دیگر از متن اشاره کردیم که کلسترول در خون توسط پروتئین ها جا به جا می شوند. که نام آن را لیپوپروتئین نامیده اند. ود لیپوپروتئین اصلی در بدن HDL و LDL است.

حتما بخوانید : علائم اختصاری تمام آزمایشات خونی

HDL :

نام دیگر HDL چربی خوب خون است . و سطح ان در بدن هرچه بالاتر باشد بهتر است . HDl با برداشتن کلسترول و بردن آن ها به کبد در واقع به بدن ما کمک می کند که کلسترول در عروق خونی انباشته نشود. پس در نتیجه سطح HDL هرچه بالاتر باشد بهتر است . زیرا خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد.

LDL :

نام دیگر ldl چربی بد خون است. این لیپوپروتئین کلسترول را به سلول هایی که به آن نیاز دارند منتقل می کند. جالب است بدانید که سطح ldl بر خلاف hdl هرچه پایین تر باشد بهتر است. زیرا اگر میزان این چربی بد بیش از نیاز سلول باشد در دیواره رگ ها رسوب می کند. و کلسترول در عروق خونی انباشته می شود و در نتیجه خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را افزایش می دهد. و به همین علت است که ldl  را کلسترول یا چربی بد خون می نامند.

شرایط نمونه گیری آزمایش چربی خون 

دقت کنید برای انجام آزمایش چربی خون نیاز است که 12 الی 14 ساعت ناشتایی را رعایت کنید و بهتر است که شام سبک میل بفرمایید. توجه کنید که در زمان ناشتایی خوردن آب بلامانع است.

نرمال رنج کلسترول خون:

مقادیر طبیعی و نرمال کلسترول خون بر اساس دستورالعمل برنامه ملی آموزشی کلسترول (NCEP) و سنجش آزمون بهداشت و تغذیه ملی (NHANES) به ترتیب زیر است:

کلسترول در گروه سنی بالای 18 سال :

میزان مطلوب : کمتر از 200 میلی گرم بر دسی لیتر است.

حد واسط بالا : بین 200 تا 239 است.

بالا : بیشتر از 240 است.

کلسترول در گروه سنی 2 تا 17 سال :

میزان مطلوب : کمتر از 170 میلی گرم در دسی لیتر

حد واسط بالا : بین 170 تا 199 است.

بالا : بیشتر از 200 می باشد.

مقادیر طبیعی در اطفال بین 70 تا 175 میلی گرم در دسی لیتر است. و در نوزادان بین 53 تا 135 می باشد.

به طور کلی دقت نمایید که اگر تری گلیسرید (TG ) خون شما بالای 400 میلی گرم در دسی لیتر و میزان کلسترول(cholesterol ) بالای 240 میلی گرم در دسی لیتر باشد. شما چربی خون بالایی دارید.

حتما بخوانید : تفسیر جواب آزمایش چکاپ کامل

نرمال رنج HDL وLDL :

کلسترول یا چربی خوب خون(HDL ):

قابل قبول : 45 به بالا

پایین و نامطلوب : 39 به پایین

کلسترول یا چربی بد خون (LDL)   :

قابل قبول : 100 به پایین

متوسط رو به بالا (مرز): 130 تا 159

بالا : 160 به بالا

برای تفسیر جواب آزمایشات خود می توانید از ما کمک بگیرید . تیم ما بصورت شبانه روزی پاسخگوی شما عزیزان است.

برای کاهش کلسترول خون چه بخوریم ؟

به افرادی که دچار کلسترول خون بالا شده اند. توصیه می شود که غذاهای زیر را در رژیم غذایی خود قرار دهند. زیرا این مواد غذایی میزان کلسترول آنها بسیار پایین است.

• غذاهای دارای سویا (15 گرم در روز) . مانند شیر سویا ، جایگزین گوشت سویا ، آجیل سویا ، دسر سویا و …
• آجیل
• جو و جو دوسر
• میوه و سبزیجات
• غذاهای غنی از چربی اشباع نشده (تهیه غذاها با روغن سبزیجات مانند رو غن کنجد و روغن زیتون)

دقت کنید که هیچ یک از غذاهای بالا ، حتی بهترین آنها اثر جادویی در ناپدید کردن مضرات رژیم ناسالم ندارد. بلکه با قرار دادن این غذاها در رژیم غذایی خود ، همراه با ورزش کردن شاهد بیشترین اثر در کاهش کلسترول خون را خواهید دید. و همچنین سلامتی و اثرات مثبت آن را در زندگی خود حس خواهید کرد.

اکثر غذاهایی که کلسترول بالایی دارند و از خوردن آنها باید پرهیز کنید :

• کره
• روغن یا کره حیوانی
• گوشت قرمز
• چربی های لبنی

تشکر از اینکه تا آخر این مطلب با ما همراه بودید.  این مقاله توسط تیم مصطفی بهمدی تهیه شده است . جهت آشنایی با مصطفی بهمدی کلیک کنید.

مصطفی بهمدی را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.