سرطان ریه چیست؟
در این مقاله در مورد سرطان ریه و علائم آن ، راههای تشخیص آن ، روش های درمان آن و … صحبت خواهیم کرد. سرطان به طور کلی به بیماری ای گفته میشود که در آن سلول ها از کار نرمال و طبیعی خودشان خارج می شوند .و شروع به تکثیر های نامعمول و زیاد میکنند. این تکثیر شدن های نابه جا موجب بیماری به نام سرطان میشود.
سرطان ها در نقاط مختلف بدن رخ میدهند. یکی از خطرناک ترین بخش هایی که میتواند درگیر این بیماری خطرناک شود ریه است. این سرطان از شایع ترین سرطان های جهان می باشد. سرطان ریه بعد از سرطان پستان در رده ی دوم قرار دارد.این بیماری سالانه انسان های زیادی را درگیر خودش میکند. سازمان بین المللی تحقیقات سرطان اعلام کرده است که این سرطان در بین سرطان ها دیگر رتبه ی نخست را در مرگ و میر ناشی از بیماری سرطان را به خودش اختصاص داده است.
ریه چیست؟
عضو حیاتی بدن است. این اندام تنفسی نزدیک ستون مهره ها و جلوی قلب قرار دارد. وظیفه ی این عضو اکسیژن رسانی به رگ هایی است که از قلب به ریه ها میرسند. تا اکسیژن را بردارد و به عضوهای دیگر برسانند. با این توضیحات میتوانیم بفهمیم که کارایی مناسب و سلامت ریه ها اهمیت بسیار زیادی دارد.
انواع سرطان ریه
از انواع اصلی آن میتوان به دو مورد در ادامه اشاره کرد:
- سرطان ریه مربوط به سلول های کوچک ( که به اختصار SCLC گفته می شود)
- سرطان ریه مربوط به سلول های غیر کوچک (که به اختصار NSCLC گفته می شود)
تفاوت انواع سرطان ریه
تفاوت این دو نوع سرطان ریه در درگیری نوع سلول های آن ها است . در هر نوع سلول های خاصی دچار تغییر و تکثیر نامعمول میشوند. این سرطان از سرطان های متاستاز دهنده است. یعنی این سرطان وقتی پیگیری و درمان نشود، به زودی به نقاط مختلف بدن از طریق خون هجوم میبرد. و بقیه ی اندام ها را درگیر سلول های سرطانی میکند.
علائم و نشانه های مربوط به سرطان ریه
لازم است بدانید که هر نوع علامتی حتما به معنی گرفتار شدن به سرطان نیست . حتما باید توسط مختصص بررسی و پیگیری شود تا جواب قطعی داده شود.
علائم به صورت زیر است:
- سرفه کردن مکرر در کسانی که سیگار نمی کشند. اگر بیش تر از دو هفته بدون دلیل ادامه پیدا کند باید کمی مشکوک به بیماری شوید. و به پزشک مراجعه کنید.
- خلط و مخاط در حالت عادی بی رنگ و شفاف است. اگر تغییر رنگ در خلط ایجاد شود و مدت طولانی مشاهده شود.
- صداهای نامعمول ریه، خس خس کردن.
- اگر دوره های پشت هم دچار برونشیت یا التهاب برونش های ریه شدید. یا اگر ذات الریه های متعدد گرفتید باید پیگیری داشته باشید.
- دیدن خون در خلط
- در کسانی که سیگار میکشند سرفه ها شدید تر و پر صدا تر خواهد شد.
- خستگی مفرط و بی دلیل
- رنگ پریدگی
- نفس تنگی و دشواری در دم و بازدم
- تغییر صدا
- از دست دادن وزن بدون دلیل
- درد استخوان و مفصل ها
- از دست دادن اشتها و کاهش اشتها
- ورم گردن یا پف کردن صورت بدون دلیل
- سردردهایی که بی دلیل اتفاق می افتند و مکرر هستند.
علائم عصبی
علائمی هم اتفاق می افتند که مربوط به اعصاب و نورون ها هستند. مثل:
- تعادل نداشتن هنگام راه رفتن
- از دست دادن حافظه به صورت دوره ای و کوتاه مدت
علائم پیشرفته ی سرطان ریه
در صورت پیشرفت بیماری علائمی پیش خواهد آمد که به شرح زیر است:
- شکستگی های استخوانی که بدون دلیل و یا بدون جراحت ناشی از تصادفات هستند.
- سردرد های شدید
- ضعف بدنی و درد
- لخته شدگی خون در زیر پوست یا در عروق که بدون دلیل باشد.
- خونریزی در نقاط مختلف و یا زیر پوست که علت دیگری نداشته باشد.
تشخیص علائم دیرهنگام
به طور کلی تشخیص علائم در این سرطان کمی دشوار است. چون علائم با بسیاری از بیماری های تنفسی اشتباه میشود. و علائم این سرطان بعد از گذشت زمان زیاد ظاهر و قابل تشخیص میشوند.
عوامل ایجاد کننده ی سرطان ریه
- تاثیرات ژنتیکی و ارثی نیز از عوامل سرطان ریه است.
- نارسایی های ایمنی و مشکلات ایمنی بدنی
استعمال دخانیات
دلیل عمده ی اتفاق افتادن سرطان ریه در ۹۰ درصد موارد مصرف دخانیات است. کسانی که در معرض دود سیگارقرار میگیرند. که به آن ها به اصطلاح سیگاری دسته دومsecond smoker گفته میشود. در ۱۵ درصد موارد موجب گرفتار شدن به سرطان ریه میشود.
ریزگرد ها
کار کردن در معدن ها و تنفس کردن ریزگرد ها و غبار و دود و آلاینده ها نیز از علت های اصلی گرفتار شدن به سرطان ریه است.
انواع ریزگرد
این مواد در طی زمان به مرور میتوانند از علل ابتلا به سرطان ریه باشند. از موادی که در هوا پخش میشوند و به ریه های ما میروند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آزبست یا پنبه ی نسوز. که در گذشته به مقدار زیاد در صنعت استفاده میشد.
- گاز رادون که گازی بی رنگ و بی بو است .
- نیکل و اورانیوم و …
در جوامع امروزی آلودگی هوا و استعمال دخانیات را میتوان در شمار شایع ترین عوامل ایجاد کننده ی سرطان ریه در نظر گرفت.
تشخیص سرطان ریه
غربالگری سرطان ریه یکی از روش های مهم برای پیشگیری از سرطان ریه و درمان آن در مراحل ابتدایی است.
غربالگری چیست؟
پی بردن به وجود بیماری با آزمایشات خاص قبل از ظهور علائم بالینی سرطان و یا بیماری را غربالگری میگویند.
پزشکان با توجه به سبک زندگی و رفتار اشخاصی که مشکوک به بیماری هستند. میتوانند تست های مربوطه را برای غربالگری و تشخیص سرطان ریه ارائه دهند. اگر به دکتر مراجعه کردید و به شما تجویز غربالگری سرطان ریه داد اصلا نترسید!
این حرف پزشک حتما به معنی دچار بودن شما به سرطان ریه نیست. لازم است بدانید که تجویز پزشک به غربالگری زمانی اتفاق میافتد که شما علائم سرطان ریه را ندارید.این کار فقط برای بیشتر مطمئن شدن است. در صورت مبتلا بودنتان به سرطان ریه، شناخت و تشخیص بیماری در مراحل اولیه ی سرطان ریه به نفع شما است.
تشخیص و تایید اولیه بیماری میتواند از متاستاز و پیشروی بیماری این سرطان به دیگر نقاط بدن جلوگیری کند.
در صورت داشتن نسخه آزمایش ، برای انجام آژمایشات خود می توانید از همراه آزما کمک بگیرید.
اگر نسخه آزمایش ندارید و قصد انجام چکاپ دارید می توانید از چکاپ شو استفاده نمایید.
تست های روتین غربالگری
در تست غربالگری اصولا از دو روش استفاده میشود:
- عکس برداری از قفسه ی سینه و ریه ها با اشعه ی ایکس به صورت عکس رادیولوژی.
- نمونه برداری از سلول های ریه برای بررسی اشکال معمول یا غیر معمول سلول ها.
تست های ظرفیت تنفسی
که با توجه به این تست ها مقدار حجم ریوی برای دم و بازدم بررسی میشود. با توجه به نتیجه ی حجم ریوی میتوان به میزان کارایی ریه ها پی برد.
سونوگرافی
از بخش های قفسه سینه برای بررسی وجود یا عدم وجود توده در ریه سونوگرافی صورت میگیرد.
به روز ترین روش تشخیص سرطان ریه
جدید ترین روش آزمایشی سی تی اسکن مارپیچی یا اسپیرال نام دارد. تفاوت سی تی اسکن اسپیرال با حالت معمولی این است. که در این روش به جای عکس برداری مقطعی این عمل به صورت دورانی و چرخشی و به سرعت انجام میشود. سی تی اسکن اسپیرال به صرفه تر و بهتر از سی تی اسکن معمولی است.
پیگیری یا follow up بیماری
از سری آزمایشاتی که در ادامه ی غربالگری انجام میگیرد. بررسی آزمایشگاهی بزاق و خون توسط آزمایشگاه ها است. که برای بررسی پیشروی بیماری و بررسی سلول های موجود در آن ها است. هر نوع تغییر غیر معمول سلولی باید گزارش شود.
مزیت ها و خطرات تست غربالگری
از مزیت های تست غربالگری باید به کم هزینه و کم خطر بودن آن اشاره کرد. در کنار این مزیت ها یک سری خطرها نیز در غربالگری سرطان ریه وجود دارد:
- ممکن است منفی کاذب به دست بیاید. که یعنی جواب به اشتباه منفی شده است.
- ممکن است نتیجه مثبت کاذب باشد. یعنی به اشتباه مثبت نشان دهد.
- ممکن است نتیجه ی تست برای بیشتر زنده ماندن فرد و بهبودی او بی اثر باشد.
- عکس برداری ایکس ری به خاطر داشتن اشعه خطرناک است.
مراحل سرطان ریه
سرطان ریه نیز مثل دیگر بیماری ها از درجه و مراحل مختلفی تشکیل داده شده است. این مراحل با توجه به پیشرفت بیماری بروز داده میشوند.
مرحله ی نهفته ی بیماری: در این مرحله در عکس برداری چیزی مشخص نخواهد شد. ولی احتمال وجود سلول ها نامعمول و سرطانی در مواد مخاطی ریه وجود دارد.
مرحله ی صفر: در این مرحله سلول های سرطانی در راه های هوایی قابل تشخیص میشوند.
مرحله ی اول: در این مرحله از سلول های سرطانی توده های کوچکتر از پنج سانتی متر ایجاد میشود. در این مرحله سلول ها هنوز به خون نرسیده اند و به دیگر نقاط نمیرسند.
مرحله ی دوم: در این مرحله تومورهای کوچکتر از ۵ سانتی متر میتوانند به گره های لنفاوی مجاور برسند. تومورهای کوچکتر از هفت سانتی متر میتوانند به بافت هایی به غیر از بافت لنفاوی مجاور، برسند.
مرحله ی سوم: سرطان ریه به گره های لنفاوی رسیده است. و بخش های دیگر خود ریه نیز درگیر شده است.
مرحله ی چهارم: سرطان ریه به بخش های دیگر بدن مثل استخوان و مغز رسیده است.
درمان سرطان ریه
باید توجه کنید که درمان سرطان ریه بستگی به میزان پیشروی این بیماری در بدن دارد. و هرچه سرطان ابتدایی و اولیه باشد درمان زودتر و راحت تر خواهد بود.
روش های مختلفی برای درمان وجود دارد که با توجه به سطح پیشروی سرطان اعمال میشود که به صورت زیر است:
جراحی
اگر بخشی از ریه درگیر شده باشد. آن بخش یا قسمت کلی از ریه را با جراحی زیر نظر متخصصین برمیدارند.
سوزاندن ضایعه ی بدخیم با لیزر
در بعضی موارد که به خاطر سرطان ریه مشکلاتی در حنجره و صدای بیمار و تنفس اون ایجاد میشود. پزشک با اشعه ی لیزر میتواند بخش و یا توده ی انسداد کننده را بسوزاند. در این صورت راه هوایی باز میشود.
شیمی درمانی
از شیمی درمانی برای جلوگیری از پخش شدن سلول های سرطانی در سرطان ریه استفاده میشود. طی این عمل روند پیشرفت سرطان ریه کند یا متوقف میشود.
اشعه یا پرتو درمانی
برای از بین بردن مستقیم توده های سرطانی ریه استفاده میشود. در این روش بیمار به صورت مستقیم تحت تابش اشعه قرار میگیرد.
روش درمانی فوتودینامیک
در این روش با تزرق یک ماده ی رنگی خاص به رگ ها درمان صورت میگیرد. این ماده ی رنگی در بدن میماند و بعد از گذشت چند روز فقط در ضایعات بدخیم باقی میماند. سپس با تاباندن نور سلول های بدخیمی که رنگ را جذب کرده اند نور را دریافت کرده و تاثیر نور بر این سلول ها باعث نابودیشان میشود.
درمان ایمونولوژیک
در این روش از آنتی بادی های خاص استفاده میشود. و ایمنی بدنی تحریک خواهد شد. با تحریک ایمنی بدنی علیه سلول های سرطانی روند پیشرفت این سرطان کند خواهد شد.
این مطلب توسط تیم محتوای مصطفی بهمدی تهیه شده است.
جهت آشنایی با مصطفی بهمدی کلیک کنید.
مصطفی بهمدی را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.
[…] حتما بخوانید: سرطان ریه و همه چیز در مورد آن […]
[…] تنفسی و ریه ها تنفس را سخت میکند. تنگی نفس از علائم تومور ریه است و باید توسط پزشک بررسی […]