همه چیز در مورد سرطان مری
در این مقاله در مورد سرطان مری و علائم آن و راه های تشخیص و درمان آن صحبت می کنیم. به تقسیم سلولی خارج از کنترل در بدن سرطان گفته می شود. سلول های سرطانی با سرعت خیلی زیاد تکثیر می شوند و اصطلاحا نامیرا نامیده می شوند.
سلول های بدن ما دارای یک عمر مفید هستند و پس از مدتی دچار مرگ سلولی می شوند. تکثیر و تقسیم سلولی باعث جایگزینی سلول های مرده می شود. سرعت تکثیر سلولی توسط پروتئین های خاصی کنترل می شود. زمانی که سرعت تکثیر سلولی از چرخه طبیعی خود خارج می شود باعث ایجاد تومور می شود. گاهی اوقات تومورها متوقف و کنترل می شوند. اما گاهی تومورها از رشد باز نمی ایستند و به مناطق دیگر بدن نیز تهاجم میبرند.(متاستاز می دهند). به این تومورهای متاستاتیک سرطان گفته می شود. سرطان در اندام های مختلفی دیده می شود. یکی از این اندام ها مری است. که در این مقاله به تفصیل در مورد آن توضیح می دهیم.
خلاصه ای از نحوه عملکردی مری و سرطان مری
سرطان مری در اثر رشد سلول های سرطانی در مری ایجاد می شود. مری ساختاری لوله مانند است که از گلو به معده می رود و غذا از طریق آن از دهان به معده منتقل می شود.
سرطان مری ابتدا در لایه بیرونی مری رشد می کند و سپس به سایر قسمت های مری و حتی سایر اندام های بدن سرایت می کند.
دو نوع اصلی سرطان مری وجود دارد. کارسینوم سلول سنگفرشی که اغلب در انتهای فوقانی مری و آدنوکارسینوما که اغلب در انتهای تحتانی مری به خصوص در اطراف محل اتصال بین معده و مری رخ می دهد.
در آدنوکارسینوم، سلول های غده ای جایگزین سلول های سنگفرشی می شوند.
سرطان نوع 2 معمولا در قسمت تحتانی مری نزدیک معده رخ می دهد و اعتقاد بر این است که علت اصلی ایجاد آن بازگشت اسید معده به قسمت تحتانی مری است.
مری یک ساختار لوله ای شکل است که گلو را به معده متصل می کند. غذا از طریق مری از دهان به معده می رسد. سرطان مری زمانی رخ می دهد که سلول های سرطانی در مری رشد کنند. سرطان مری ابتدا در لایه بیرونی مری رشد می کند و سپس به سایر قسمت های مری سرایت می کند. این سلول های سرطانی حتی می توانند به سایر اندام های بدن انسان گسترش یابند.
غذا و مایعات از طریق یک لوله عضلانی به نام مری از دهان عبور می کنند. گاهی اوقات سلول های مری به سرطان تبدیل می شوند. زمانی که سلول های مری بدون کنترل تغییر شکل می دهند، سرطان مری نامیده می شود.
ساختار و عملکرد مری
مری عضو عضلانی به صورت لوله است . رابط بین دهان و معده است و موادغذایی جویده شده را به معده می رساند .حدود 25 تا 30 سانتی متر طول دارد. در قسمت تحتانی مری که اتصال دهنده به معده است، عضله ی دیگری نیز وجود دارد که همواره منقبض است و با رسیدن موادغذایی به آن شل می شود. این عضله مانع از برگشتن اسید معده و موادغذایی آغشته به اسید به مری و دهان می شود تا فرد احساس ترش کردن و سوزش سرمعده یا مری (که به آن رفلکس گفته می شود) نشود.
در صورتی که این عضله شل شود. به مرور زمان با با تماس سلول های انتهایی مری با اسید معده، این سلول ها که سنگفرشی هستند. به سلول های معده ای که مکعبی شکل اند تبدیل می شوند. به این سلول های تغییر شکل یافته مری بارت گفته می شود. که استعداد سرطانی شدن را بیشتر از سلول های طبیعی دارند. در نتیجه افرادی که سوزش سر معده و رفلکس معده زیادی دارند بهتر است تحت معاینه پزشک قرار بگیرند.
علائم سرطان مری
بلع دردناک
در این افراد با بلع غذا و حرکت در طی لوله سوزش و درد در ناحیه سینه احساس می شود. که این علامت شایع ترین علامت سرطان مری است. برای بلع راحت تر در این افراد بدن به صورت طبیعی بزاق بیشتر تولید می کند .غلظت بزاق افزایش می یابد که این بالا بودن غلظت میزان رفلکس معده را نیز بیشتر می کند.
یکی از علائم سرطان مری: درد
این علامت اختصاصی سرطان مری نیست. و می تواند برای هر بیماری دیگری نیز این علامت ظاهر شود.
یکی دیگر از علائم سرطان مری : کاهش وزن افراد
به دلیل بلع دردناک در این افراد، میل به غذا خوردن در این افراد کاهش می یابد. و موجب کاهش وزن افراد برای عدم دریافت مقدار مناسب موادغذایی می شود.
سکسکه های طولانی مدت، بم شدن و خش دار شدن صدا ، عفونت در ریه نیز از علائم دیگر سرطان ریه است ولی اختصاصی نیست.
زمان شیوع سرطان مری
شیوع سرطان مری در مردان بیشتر از زنان است . افراد سیاه پوست بیشتر از افراد سفیدپوست به این بیماری مبتلا می شوند.شیوع این سرطان در ایران در چند سال اخیر بسیار افزایش پیدا کرده است. و به همین دلیل این سرطان مورد تحقیق و بررسی بیشتر قرارگرفته است.
عوامل خطر در سرطان مری
علت قطعی این سرطان هنوز مشخص نشده است. ولی عوامل ژنتیک و محیط در آن تاثیر زیادی دارد. بعضی از عوامل خطرساز سرطان مری مثل سیگار کشیدن قابل کنترل است.
سن: با افزایش سن،شیوع این بیماری افزایش یافته است. و ابتلا به این نوع سرطان در زیر 40 سالگی نادر است.
جنس: شیوع و احتمال ابتلا 3 تا 4 برابر در مردان بیشتر از زنان است.
مری بارت: افراد مبتلا به رفلکس معده و سوزش های مکرر سرمعده و افرادی که مری بارت دارند. بسیار احتمال بالا به ابتلا سرطان دارند.
نژاد: همانطور که اشاره شد در سیاه پوستان میزان ابتلا بیشتر از نژاد های دیگر است.
مایعات داغ: افرادی که از مایعات داغ مثل چای و قهوه و آب جوش و دم کرده های بسیار داغ استفاده می کنند. موجب تغییر و از بین رفتن سلول های سطحی در لوله ی مری می شود،تکثیر و سرطانی شدن سلول مری را افزایش می دهند.
مصرف دخانیات، سیگار و تنباکو: هر چه مدت مصرف و میزان مصرف دخانیات بیشتر شود. احتمال ریسک ابتلا را افزایش می دهد.
رژیم غذایی و سبک زندگی: با مصرف مواد غذایی مضر و عدم مصرف میوه و سبزیجات و ویتامین ها انواعی از سرطان افزایش پیدا می کند.
علل ابتلا به سرطان مری
از علل ابتلا به سرطان مری می توانیم به عوامل ارثی و خانوادگی و یا تغییر در پروتئین های مهار کننده ی تقسیم سلولی به دلیل سبک زندگی های افراد و یا مصرف دخانیات و الکل و مصرف غذاها و مواد خوراکی کارسینوژن (سرطان زا) اشاره کرد. شل شدن عضله ی انتهایی مری با مصرف وعده ی غذایی و خوابیدن بلافاصله پس از آن ارتباط مستقیمی دارد.
مراحل سرطان مری
در مراحل اولیه ی این سرطان چون علائم مشخص نیست. و زمانی بروز پیدا می کند و علامت دار می شود که سرطان پیشرفته شده باشد. در بیشتر مواقع این نوع سرطان در آزمایش های تشخیصی برای سایر بیماری ها ، پیش از پیشرفته شدن سرطان مری به صورت تصادفی تشخیص داده می شود.
تعیین مراحل سرطان ها برای انتخاب نوع درمان و پیش آگهی های بیمار ضروری است. این مرحله بندی با اعداد 1 تا 4 نام گذاری می شود و هرچه درجه بالاتری داشته باشد میزان انتشار سرطان و متاستاتیک شدن آن افزایش می یابد.
روش های تشخیصی سرطان مری
آندوسکوپی
ارسال یک لوله ی انعطاف پذیر که در ابتدای آن دوربین کارگذاشته شده و مشاهده ی مسیر مری تا توده یا تومور مشخص شود. با این روش میتوانیم قطعه ی کوچکی از تومور را جدا کنیم و با بررسی های بافت شناسی زیر میکروسکوپ ، خوش خیم یا بدخیم بودن توده را تشخیص دهیم.
سی تی اسکن
سی تی اسکن نوعی از تصویربرداری اعضای بدن با اشعه ی X به طور کلی است. که میتوانیم میزان متاستاتیک شدن سرطان را تشخیص دهیم.
PET اسکن
سلول های سرطانی برای افزایش تکثیر و متابولیسم خود قند خون را به سرعت جذب می کنند. به همین منظور نوعی قند رادیواکتیو را به صورت داخل وریدی تزریق میکنیم. تا جذب سلول های سرطانی شوند و با دستگاه اسکن کننده این سلول ها را تشخیص می دهیم..
بیوپسی
این روش نمونه برداری از بافت زنده است که بافت را برداشته و زیرمیکروسکوپ از نظر بدخیم یا خوش خیم بودن بررسی می کنیم.
سونوگرافی در سرطان مری
این روش دقیق تر از سی تی اسکن و اندوسکوپی است. به صورتی که دستگاه کوچک سونوگرافی را به داخل مری ارسال کرده و سلول ها را بررسی می کنیم. تا میزان انتشار آن را تشخیص دهیم.
لاپاراسکوپی:
این روش قبل از جراحی و برای اطمینان پیدا کردن از نتایج جراحی استفاده می شود. تا مشخص شود بیمار به جراحی نیاز دارد یا خیر. از طریق لوله ی ارسال شده به مری و بررسی غدد لنفاوی اطراف تومور این روش انجام می گیرد.
راه های درمان سرطان مری
جراحی و شیمی درمانی و رادیوتراپی برای مراحل اولیه ی بیماری و با درجه ی پایین استفاده می شود. و روش های درمانی دیگری نیز برای تسکین درد در این بیماران وجود دارد که بستگی به علائم و درجه بیماری افراد ، برای افراد مختلف متفاوت است..
جراحی در سرطان مری
جراحی های متعددی معمولا همراه با سایر روش های درمانی مثل شیمی درمانی صورت می گیرد. جراحی مری به صورت های مختلفی انجام می شود. برای مثال پس از بررسی مری ، قسمتی از مری را همراه با غدد لنفاوی اطراف آن که دارای سلول های سرطانی است را با جراحی جدا کرده و مری را به ادامه ی آن وصل می شود. و یا می توان توسط قسمتی از روده باریک یا بزرگ جایگزین کرد. و یا با جدا کردن قسمت انتهایی مری، از قسمت جدا شده مری به معده متصل کرد.
روش جراحی می تواند از متاستاتیک شدن سرطان مری پیشگیری کند. ولی چون معمولا تشخیص سرطان مری پس از پیشرفته شدن آن صورت می گیرد. این روش خیلی تاثیرگذار نیست. روش دیگر جراحی به نام لاپاروسکوپیک وجود دارد. که با ارسال لوله ی دارای دوربین به مری و بدون انجام جراحی های باز، درون لوله ی مری برش های کوچکی زده می شود.
عوارض جراحی سرطان مری
جراحی عوارض زیادی مثل هزینه های بالا و بستری شدن های طولانی در بیمارستان،عفونت های متعدد با زخم های جراحی،به دلیل برداشتن قسمتی از مری سرعت تخلیه محتویات معده کاهش می یابد. در تبع آن استفراغ و تهوع و سوزش سرمعده نیز مشاهده شده است.
شیمی درمانی
شیمی درمانی یعنی تزیق وریدی و یا خوراکی مواد شیمیایی به منظور کشتن سلول های سرطانی است. که همراه با گردش خون منتشر می شود. شیمی درمانی معمولا برای تسکین درد و کوچک کردن سایز توده ی سرطانی استفاده می شود.
عوارض شیمی درمانی
از عوارض شیمی درمانی به ریختن موها، کاهش تعداد گلبول قرمز و ضعف و خستگی و افزایش احتمال عفونت به دلیل کاهش تعداد گلبول های سفید و کاهش وزن با کاهش اشتها و … می توان اشاره کرد.
رادیوتراپی
یعنی کشتن سلول های سرطانی با اشعه هایی با طول موج کم و انرژی بالا مثل X . منبع ساطع کننده اشعه را وارد لوله ی مری می کنند. و در نزدیکی محل تومور قرار می دهند. این روش برا کاهش درد و تسکین افراد بیشتر کاربرد دارد.
عوارض رادیوتراپی:
رادیوتراپی در این ناحیه می تواند باعث آسیب به بافت های نزدیک مری مثل ریه شود. و اختلالات تنفسی را در برداشته باشد. به دلیل نفوذ بالا و پرقدرت بودن این اشعه ها، اختلال و لکه های پوستی نیز ظاهر می شود.
لیزر یا فتودینامیک
در این روش ابتدا ماده ی شیمیایی خاصی را به فرد تزریق می کنند . با جذب این مواد توسط سلول های سرطانی منبع تولید کننده ی نور یا لیزر را با روش آندوسکوپی وارد مری کرده و با تغییر ماده ی شیمایی جذب شده به واسطه ی لیزر و تبدیل آن به ماده ی شیمیایی دیگر موجب کشته شدن سلول های سرطانی در مری می شود.
ایرادی که برای این روش مطرح است این است که لیزر قدرت نفوذ به بافت های عمقی تر را ندارد. و تنها برای تومورهای سطحی مری قابل استفاده است. که باتوجه به تشخیص دیرهنگام این سرطان، از این روش درمانی کمتر استفاده می شود.
عوارض لیزر
برای افرادی که به نور لیزر حساسیت دارند. این روش توصیه نمی شود .موجب قرمزی و التهاب پوست بیماران می شود.
دوره پذیرش و نمونه گیری آزمایشگاه تشخیص پزشکی
این مطلب توسط تیم محتوای مصطفی بهمدی تهیه شده است.
جهت آشنایی با مصطفی بهمدی کلیک کنید.
مصطفی بهمدی را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.
[…] با خون خواهد بود. این حالت برای نیمی از افراد مبتلا به تومور مری رخ می […]