علائم سرطان خون
سرطان خون یا جنگار خون یا لوسمی یا لوکمیا(Leukemia )، یکی از انواع سرطان است.سرطان خون عموما از مغز قرمز استخوان شروع می شود. چون محل اصلی تولید سلولهای خونی است. مغز قرمز استخوان ماده ای نرم است که در مرکز بسیاری از استخوان های بدن قرار دارد. و مسئول ساخت سلول های خونی است.سرطان خون از انواع شایع و بدخیم سرطان است.
بیش از 50 درصد افراد مبتلا به سرطان خون سن بالای 70 سال دارند.سرطان خون دومین عامل مرگ کودکان زیر 15 سال است. سرطان شایع در کودکان مربوط به خون و سیستم لنفاوی است. اما در بزرگسالان سرطان های دستگاه گوارش، سینه و روده شایع تر است. علائم سرطان خون دیر بروز می کند. بخاطر همین تشخیص زود هنگام آن سخت است.اگر سرطان در مراحل اولیه رشد خود تشخیص داده شود خیلی راحت تر قابل درمان خواهد بود. از آنجا که بسیاری از علائم سرطان خون با علائم بسیاری از بیماری ها مشترک است، بهتر است شمارش سلول های خونی و بیوپسی مغز استخوان انجام دهیم تا مشخص شود آیا فرد سرطان خون دارد یا خیر. و نوع سرطان خون نیز مشخص شود.
عوامل محیطی موثر بر ایجاد سرطان خون عبارتند از
- سیگار کشیدن
- پرتودرمانی
- سابقه پرتو درمانی
- قرارگرفتن در معرض رویداد های راکتورهای هسته ای و برخی مواد شیمیایی مانند بنزین و فرمالدهید.
- افرادی که در صنعت کائوچو فعالیت دارند.
- نارسایی سیستم ایمنی
- آفت کش ها و حشره کش ها(بر روی بدن کودکان بسیار بیش تر از بزرگسالان اثر می کنند.چون سیستم ایمنی کودکان بسیار ضعیف تر است. بطوریکه این آفت کش ها می توانند احتمال ایجاد سرطان خون را 47 درصد و لنفوم را 43 درصد در کودکان افزایش دهند.)
علائم سرطان خون و راه های تشخیص آن
عامل اصلی سرطان خون متاسفانه هنوز کشف نشده است. اما پزشکان و دانشمندان بر این باورند که عوامل محیطی و ژنتیکی و همچنین برخی بیماری های ژنتیکی مانند سندروم داون در ایجاد این بیماری بسیار موثر است.
ضعف مزمن از علائم سرطان خون:
ضعف مزمن شایع ترین علامت سرطان خون است که به دنبال کم خونی ایجاد می شود. در هردو نوع سرطان خون حاد و مزمن ضعف مزمن ایجاد می شود. البته در نوع حاد آن شدیدتر است. در هر دو نوع سرطان خون حاد و مزمن به مرور زمان درد و ضعف شدیدتر می شود.
خستگی مزمن از علائم سرطان خون:
خستگی مزمن اولین علامت سرطان خون است. با کم خونی و کاهش تعداد گلبول های قرمز،اکسیژن رسانی در بدن مختل می شود. و فرد دچار خستگی، ضعف عضله، کمبود انرژی و خواب آلودگی می شود.خستگی مزمن در هر دو نوع حاد و مزمن ایجاد می شود و شامل خستگی جسمانی است.این خستگی جسمانی به مرور زمان رشد می کند و بیشتر می شود.
تنگی نفس از علائم سرطان خون:
تنگی نفس در سرطان ریه و سرطان خون بروز می کند.در لوسمی که فرد دچار ضعف و خستگی می شود. ممکن است تنگی نفس هم بگیرد که در چنین حالتی فرد به سختی نفس می کشد. و حتی با کمی راه رفتن فرد شروع به نفس نفس زدن می کند. ممکن است این تنگی نفس در لوسمی ناشی از وجود یک توده در قفسه سینه باشد که این به ندرت رخ می دهد.
لکه های بنفش رنگ و یا جوش های قرمز روی پوست:
لکه های بنفش رنگ به شکل خوشه ی انگور روی سینه، پشت، صورت یا دست ها بروز می کنند. این ها در واقع رگ ها و مویرگ های شکسته شده اند که در اثر پایین بودن سطح پلاکت ها به وجود می آیند.
کبودی از علائم سرطان خون:
کبودی بدون دلیل که روی پوست ایجاد میشود ممکن است ناشی از لوسمی باشد. اگر در اثر کوچکترین ضربه به بدن کبودی ایجاد شود این طبیعی نیست. ممکن است این بخاطر لوسمی باشد که سطح پلاکت های خون کاهش یافته و عمل انعقاد خوب رخ نمی دهد. این کبودی ها در هرجای بدن ممکن است ایجاد شود اما بیشتر در دستها و پا ها رخ می دهد.لکه های قرمز کوچک که در زیر پوست ایجاد می شود که ناشی از کمبود پلاکت و خونریزی است را پتشیا می گویند. پتشیا معمولا اطراف مچ پا ایجاد می شود به این علت که نیرو ی جاذبه ی زمین خون و مایعات بدن را در پاها جمع می کند.
خونریزی غیر معمول از علائم سرطان خون:
خونریزی غیر معمول از بینی، لثه، روده، ریه، سر، خونریزی خیلی زیاد در زمان قاعدگی و خونریزی قاعدگی در وسط سیکل قاعدگی ممکن است ناشی لوسمی از نوع حاد یا کمبود پلاکت های خون یا مشکلات انعقادی باشد. به این علت خونریزی غیرمعمول از علامت های لوسمی است که این بیماری تعداد پلاکت های خون را کاهش می دهد در نتیجه در انعقاد خون اختلال ایجاد می شود.
لثه های متورم و بزرگ شده از علائم سرطان خون:
این علامت می تواند ناشی از لوسمی حاد یا هایپرپلازی باشد. یکی از بارزترین علائم لوسمی حاد لثه های متورم است. بزرگ شدن لثه ها باعث می شود فرد در دهان خود احساس فشردگی کند.
درد و ناراحتی در قسمت بالایی سمت چپ شکم:
بزرگ شدن طحال یکی از علائم سرطان خون است. بزرگ شدن طحال باعث ایجاد درد و ناراحتی می شود. چون طحال در سمت چپ بالای شکم قرار دارد این قسمت درد میگیرد. گاهی ممکن است طحال آنقدر بزرگ شود که غیر از درد شدید برخی از سلولهای طحال از کار بیافتد.
حتما بخوانید : سرطان خون و پیشگیری از آن
تب یا لرز از علائم سرطان خون:
تب یا لرز در لوسمی مزمن رخ نمی دهد و در لوسمی حاد فقط در یک چهارم افراد رخ می دهد. تب مکرر میتواند نشانه ها ی سرطان خون یا عفونت یا ضعف سیستم ایمنی باشد. تب یکی از علائم شایع در انواع سرطان می باشد.زمانی تب شدید خواهد بود که سرطان در مرحله ی پیشرفته باشد و در تمام بدن پخش شده باشد.
تعریق شبانه از علائم سرطان خون:
تعریق شبانه اغلب ازعلائم عفونت است اما می تواند ناشی از سرطان خون نیز باشد. این نوع تعریق آنقدر زیاد است که بستر فرد بیمار خیس می شود.
سردرد ضربان دار:
سردرد ضربان دار می تواند از علائم خونریزی سر یا کم خونی ناشی از سرطان خون باشد البته به ندرت در سرطان خون رخ می دهد.
رنگ پریدگی شدید:
رنگ پریدگی شدید به ندرت در سرطان خون مزمن و یا کم خونی ناشی ار سرطان خون حاد است. رنگ پریدگی ناشی از کم شدن تعداد گلبول های قرمز است که فرد احساس خستگی و ضعف می کند. هرچقدر این رنگ پریدگی بیشتر باشد یعنی بیماری پیشرفت بیشتری کرده است.
درد استخوان و مفاصل:
درد استخوان و مفاصل هم در سرطان خون حاد و هم مزمن دیده می شود.در سرطان خون سلولهای غیر طبیعی در مفاصل یا در نزدیکی سطح استخوان جمع می شوند که باعث درد می شوند.درد استخوان و مفاصل از علائم غیر معمول سرطان خون است. در صورت بروز درد شدید یا خفیف در استخوان ها یا مفاصل باید به پزشک مراجعه کنیم.
احساس پری و نفخ:
در سرطان خون ممکن است طحال، کبد و کلیه ها بزرگ شوند و بر روی معده فشار وارد کنند و فرد احساس پری ونفخ کند.
ورم غددلنفاوی:
محل هایی که غددهای لنفاوی حضور دارند عبارتند از:گردن، زیربغل، کشاله ی ران و… .در عفونت نیز غددهای لنفاوی ورم می کنند که امری طبیعی است. اما اگر این ورم برای مدتی باقی بماند و یا روز به روز رشد کنند و بزرگتر شوند. می تواند نشانه ی لوسمی یا لنفوم باشد.
عفونت های مکرر:
در سرطان خون چون تعداد گلبول های سفید خون کاهش می یابد و سیستم ایمنی بدن ضعیف می شود. بدن نمی تواند با عفونت مبارزه کند و آن را از بین ببرد. در نتیجه فرد مبتلا به انواع عفونت می شود. فرد فکر می کند به آنفلوانزا مبتلا شده است. پس اگر عفونت در بدن داشتیم که با مصرف آنتی بیوتیک خوب نمی شد باید تست شمارش کامل سلولهای خونی را انجام دهیم.
کاهش وزن:
اگر مثل همیشه غذا می خورید اما دچار کاهش وزن می شوید مسئله را جدی گرفته و به پزشک مراجعه کنید.
در سرطان خون حاد به علت تراکم سلولها در ستون فقرات و مغز مشکلاتی از جمله:تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست، ضایعات چشمی، تورم بیضه ها، گلو درد، سر درد و تپش قلب در فرد دیده می شود.در مراحل بسیار پیشرفته ی سرطان خون علائمی همچون تب ناگهانی، احساس گیجی، عدم توانایی در صحبت کردن یا تکان دادن اعضای بدن دیده می شود.
علائم سرطان خون در کودکان
1.احساس کلی ناخوشایند و بیمار گونه (زمانی که کودک بیمار به نظر می رسد ولی علت بیماری مشخص نباشد.)
2.خستگی شدید و ضعف در گفتار کودک (به علت جمع شدن سلولهای سرطانی در خون، خون غلیظ و سفت می شود و گاها آنقدر غلیظ می شود که خون به خوبی در رگها جریان نمی یابد.)
3.حساسیت های پوستی (سلول های سرطانی در پوست منجر به ایجاد لکه های کوچک و تیره یا جوش مانند می شوند. این مجموعه سلولها را کلرم یا سارکوم گرانولیسیتی می نامند که بسیار نادر است. نقاط کوچک قرمز رنگ به نام پتشی نیز ممکن است ایجاد شود.)
4.اگر سرطان خون بر روی مغز و نخاع اثر بگذارد. باعث ایجاد سردرد، ضعف، تشنج، استفراغ، مشکل تمرکز، مسائل مربوط به تعادل و تاری دید در کودکان ایجاد می شود.
5.سرفه یا مشکل تنفسی (سرطان خون بر روی قسمت های مختلف بدن مانند اطراف قفسه سینه اثر می کند. زمانی که اطراف قفسه سینه متورم شود بر روی نای فشار وارد می شود و باعث اختلال در تنفس می شود. همچنین اگر سلولهای سرطانی در رگ های خونی کوچک ریه رشد کنند نیز این رگها تنگ می شوند و مشکلات تنفسی ایجاد می کنند. پس اگر کودکان در تنفس دچار مشکل بشوند حتما به پزشک مراجعه کنیم.)
6.فقدان اشتها و کاهش وزن (اگر سلول های سرطان خون در کبد، کلیه ها و یا طحال رشد کنند. باعث فشار بر روی معده می شوند در نتیجه کودک احساس سیری می کند و به دنبال آن دچار کاهش وزن می شود.)
7.درد استخوان یا درد مفاصل
8.تورم قسمت های مختلف بدن
9. کبودی و خونریزی (بخاطر کاهش پلاکت ها ی خون)
10.کم خونی
11.عفونت های مکرر
طریقه ی ایجاد سلول سرطانی
در هر سلول یک سری ژن هایی روشن است که دستور رشد وتکثیر سلول را می دهند. سرطان باعث جهش در ژن می شود و نظم رشد و تکثیر سلول را برهم می زند. سرطان خون باعث برهم خوردن تعادل سلول های خونی می شود. یعنی یکی از آنها بسیار زیاد و دیگری بسیار کم می شود. که این در نتیجه از کنترل خارج شدن رشد آنهاست. این امر باعث تولید سلول های غیر طبیعی خونی وگردش آنها در خون، مغز استخوان و دستگاه لنفاوی می شود.
تکثیر سلول های خونی غیر طبیعی و پخش شدن آنها، تکثیر سلول های خونی طبیعی را کاهش یا متوقف می کنند. زیرا تعداد سلول های خونی غیر طبیعی بسیار زیاد و غالب بر سلول های خونی طبیعی می شود. سرطان خون نیز مانند بقیه سرطان ها نتیجه بر هم خوردن تعادل تقسیم سلولی ایجاد می شود.
سرطان خون سلول های پلاسما(میلوماMyeloma):
به سرطان سلولهای پلاسما خون، میلوما می گویند. سلول های پلاسمای خون، سلول های سفید رنگ هستند که آنتی بادی های ضد بیماری ها و عفونت ها تولید و ترشح می کنند. سلول های میلوما مانع تولید آنتی بادی های طبیعی می شود و باعث تولید آنتی بادی های غیر طبیعی و آسیب به کلیه ها، استخوان، ضعف و اختلال در تولید گلبول های سفید و قرمز می شوند.
علائم مبتلا به سرطان میلوما:
- کاهش وزن
- پروتئین زیاد در خون و یا ادرار
- پوکی استخوان،ورم یا شکستگی استخوان
- آسیب پذیری در برابر عفونت
- نارسایی کلیه
- کم خونی
- هایپر کلسمی(افزایش کلسیم خون)
عواملی که خطر مبتلا به سرطان میلوما را زیاد میکند:
هنوز دلیل اصلی آن شناخته نشده است. اما یکسری عوامل احتمالی ابتلای آن را زیاد می کنند. این عوامل عبارتند از:
- آفریقایی-آمریکایی بودن
- سن بالای 50 سال
- مرد بودن
- چاق بودن
- قرار گرفتن در برابر رادیواکتیو
- کار درصنایع مرتبط با پتروشیمی
بیماری لوسمی چیست؟
واژه لوسمی به معنای خون سفید است. که شامل تولید سلول های خونی سفید غیر طبیعی است. لوسمی یک نوع سرطان خون است که باعث تولید سلول های خونی غیر طبیعی می گردد. به محض اینکه تعداد سلول های خونی غیر طبیعی بیشتر از طبیعی شود در عملکرد خون اختلال و وقفه ایجاد می شود.در این مرحله می توانیم علائم جسمانی لوسمی را متوجه شویم. بسته به نوع لوسمی که حاد است یا مزمن سرعت پیشرفت لوسمی متفاوت است.اگر سرطان خون نادیده گرفته شود به سرعت به نوع حاد آن تبدیل می شود.
این مطلب توسط تیم محتوای مصطفی بهمدی تهیه شده است.
جهت آشنایی با مصطفی بهمدی کلیک کنید.
مصطفی بهمدی را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.
[…] علائم کنسرخون لنفومی نیز لازم است. البته نباید همهی علائم را ناشی […]