سرطان کبد و همه چیز در مورد آن

سرطان کبد و همه چیز در مورد آن

سرطان کبد

 در این مقاله در مورد سرطان کبد، عملکرد کبد در بدن ، علائم  این سرطان و درمان آن صحبت خواهیم کرد. سرطان ها یکی از علل مرگ و میر در سراسر جهان هستند. سرطان وقتی رخ می دهد که سلول های بخشی از بدن به صورت خارج از کنترل شروع به تقسیم کنند و تومور ها را به وجود بیاورند. در میان سرطان ها، سرطان کبد یکی از مهم ترین آن هاست.

چرا که کبد یکی از مهمترین اندام های بدن است و اختلال در عملکرد آن می تواند عواقب جدی در پی داشته باشد.

سرطان کبد و همه چیز در مورد آن

ساختار و عملکرد کبد

کبد یا همان جگر بزرگترین غده ی موجود در بدن است. و همچنین بزرگ ترین عضو داخل حفره شکمی است. محل کبد در نیمه سمت راست بدن قرار دارد. کبد نقش گوارشی و تصفیه خون را به عهده دارد. دو رگ به صورت عمده خون را وارد کبد می کنند. سیاهرگ باب کبدی خونی را که از دستگاه گوارش مخصوصا روده کوچک و بزرگ دریافت می کند. و این خون همراه مواد گوارشی جذب شده به کبد می رود.

از دیگر فعالیت های این عضو حیاتی می توان تصفیه و متابولیسم داروها و مواد سمی، کمک به سیستم دفاعی بدن در برابر عفونت ها را نام برد. همچنین رساندن سریع انرژی به بدن از طریق تجزیه مواد ذخیره شده (گلیکوژن) یکی دیگر از اهمیت های کبد است. کبد گلوکز موجود در خون را با کمک انسولین ذخیره می کند. و در موارد لزوم آن را در خون آزاد می کند.

علائم سرطان کبد

سرطان کبد می تواند خوش خیم و یا بدخیم باشد. علائم آن بسته به مرحله ای که بیمار درآن قرار دارد (که این مراحل را جلوتر توضیح می دهیم) از تب و تهوع تا زردی و ورم شکمی متفاوت اند. اما در اکثر مواقع این علائم در مراحلی ظاهر می شوند که بیماری پیشرفت کرده باشد.

همچنین این سرطان دارای سه شکل (هپاتوسلولار کارسینوما، کلانژیوکارسینوما و هپاتوبلاستوما که نادر تر است) می باشد که ممکن است علائم متفاوتی از خود نشان دهند. اما به طور کلی نشانه های این بیماری در ادامه آمده است.

علائم کلی سرطان کبد

  • تب
  • درد شکمی (از شایع ترین نشانه ها)
  • کاهش وزن
  • احساس یک توده درون شکم
  • حالت تهوع و استفراغ
  • کاهش اشتها
  • ضعف و خستگی
  • زردی و یرقان (قابل مشاهده در پوست و چشم)
  • مدفوع کم رنگ
  • ادرار تیره

سرطان کبد

زمان شیوع سرطان کبد

سرطان کبد در ایران و جهان

شیوع سرطان کبد در ایران به طور دقیق هنوز مشخص نیست. این سرطان در ایران از شیوع بالایی برخوردار نیست. این در حالی است که سرطان کبد ششمین سرطان شایع در جهان و یکی از کشنده ترین سرطان های گوارشی است و از آنجا که در مراحل پیشرفته شناسایی می شود. چهارمین سرطان کشنده می باشد.

این سرطان هم در زنان و هم در مردان دیده می شود. اما در میان مردان شایع تر است. سرطان کبد در سنین بین 30 تا 50 سال بیشتر بروز می کند.

مرگ و میر بر اثر سرطان کبد

در ایران مرگ و میر ناشی از این بیماری بین 2 تا 5 نفر از هر 100000 مورد مرگ و میر بوده که این آمار یک روند افزایشی دارد. با این حال به علت شیوع نه چندان بالای این سرطان در ایران میزان مرگ میر آن نیز زیاد بالا نیست.

عوامل خطر ساز در سرطان کبد

در بین تمامی تعاملاتی که ما به صورت روزمره با محیط خودمان داریم .عواملی وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به یک بیماری خاص را افزایش دهند. برای سرطان کبد هم مانند بسیاری از بیماری های دیگر عوامل خطری وجود دارد که می توانند احتمال ابتلا را بالا ببرند. چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم.

سرطان کبد از طریق ویروس

آلودگی ویروسی با ویروس هپاتیت

ویروس هپاتیت به خصوص هپاتیت بی (HBV) و هپاتیت سی (HCV) می توانند پس از سال ها ابتلا، منجر به سرطان کبد شوند. این دو ویروس برعکس خود سرطان کبد واگیردار هستند. هپاتیت C و هپاتیت B می توانند از طریق خون فرد آلوده، تماس جنسی حفاظت نشده و مادر به جنین منتقل شوند.

این دو عفونت ویروسی گاها فقط با آزمایش خون تشخیص داده می شوند و علائم بالینی خاصی ندارند.

زیاده روی در مصرف الکل

یکی از وظایف کبد به عنوان مرکز سم زدایی بدن، پاکسازی خون از الکل است. مصرف زیاد الکل در کنار افزایش احتمال ابتلا به سایر سرطان ها، ریسک مبتلا شدن به سرطان کبد را هم افزایش می دهد. که افزایش این ریسک با افزایش مصرف الکل رابطه مستقیم دارد.

آفلاتوکسین:

بعضی از غلات، خشکبار(به خصوص بادام زمینی و پسته) و حبوبات می توانند در صورت نگه داشته شدن زیاد در انبارها و…آلوده به نوعی از کپک باشند. این کپک می تواند تولید کننده نوعی سم به نام آفلاتوکسین (Aflatoxin) باشد. که در صورت مصرف طولانی مدت یکی از عوامل خطر سرطان کبد است. این سم بیشتر در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه دیده می شود.

دیابت:

 دیابت و چاقی مخصوصا دیابت نوع دو می توانند باعث سرطان کبد شوند. این خطر در صورت اضافه شدن مصرف الکل یا هپاتیت ریسک سرطان کبد را به طرز چشمگیری بالا می برد.

از سایر عوامل خطر سرطان کبد می توان به جنسیت، سابقه خانوادگی، سیگار کشیدن، سیروز کبدی، مصرف استروییدها و… اشاره کرد.

شیمی درمانی سرطان کبد

علل ابتلا به سرطان کبد

سلول های بدن ما به طور طبیعی دارای قدرت رشد و تقسیم اند. اما گاهی این فرایند تقسیم و رشد به علت هایی از کنترل خارج می شود. این بی نظمی باعث شکل گیری تومور و سرطان می شود. وجود سیروز کبدی می تواند یکی از علت های ابتلا به سرطان کبد باشد. سیروز به زخمی شدن کبد و سپس ترمیم آن با جایگزینی سلول هایی که مانند سلول های کبدی نیستند می گویند.

یکی دیگر ازعلل شکل گیری سرطان در کبد، عفونت های ویروسی کبدی مانند هپاتیت است که همانطور که گفته شد هپاتیت B و C تاثیر بیشتری در پیدایش این سرطان دارند. به طور کلی سایر عوامل خطر نیز می توانند علت این سرطان باشند اما این دو علت از بین سایر عوامل بارز تر و قوی تر اند.

مراحل بیماری سرطان کبد

با توجه به تفاوت در درمان این بیماری در مراحل متفاوت، لازم است درمانگر با توجه به علائم ظاهری و آزمایشگاهی بیمار، مرحله بیماری را تشخیص دهد. و با توجه به این نکته درمان را آغاز کند. سرطان کبد از نظرپیشرفت سلول های توموری چهار مرحله دارد.

 مرحله یک:

در این مرحله سلول های سرطانی درکبد شکل گرفته اند. اما فقط در کبد حضور دارند و به سایر اندام بدن نرفته اند.

مرحله دو:

در مرحله دوم، دو حالت ممکن است دیده شود. یا در کبد چندین تومور کوچک شکل گرفته که در کبد هم مانده اند. یا یک تومور کبدی دیده می شود که به عروق خونی کبد رسیده است و آماده پخش شدن (متاستاز) است.

 مرحله سه:

ممکن است یک یا چند تومور بزرگ در کبد تشکیل شده باشند که به عروق خونی کبد رسیده اند. در این مرحله سلول های توموری می توانند به کیسه صفرا هم راه پیدا کرده باشند.

مرحله چهار:

سرطان به طور کامل در تمام بدن پخش شده (متاستاز) و سلول های سرطانی می توانند در سایر بافت ها جایگزین شوند.

تشخیص سرطان کبد

روش های تشخیص سرطان کبد

تشخیص سرطان کبد زمانی ارزش دارد که علائم ظاهری آن هنوز بروز نکرده باشند. چرا که علائمی که گفته شد زمانی دیده می شوند که سرطان در مراحل نهایی و پیشرفته قرار دارد و درمان آن بسیار سخت است.

معاینه بدن در تشخیص سرطان کبد

پزشک می تواند با لمس نقاطی از بدن مانند گردن و زیر بغل بدن را از نظر تورم غدد بررسی کند. تورم غدد (لنفاوی) موجود در این نواحی می تواند خبر از یک سرطان بدهد. همچنین پزشک با بررسی شکم در ناحیه کبد و طحال ممکن است بتواند تومور را احساس کند.

آزمایش های خون برای سرطان کبد:

این آزمایش ها به تشخیص سرطان در مراحل اولیه کمک می کنند. یعنی زمانی که در صورت تشخیص، بیمار بیشترین شانس درمان و بهبود را دارد. در این روش تشخیصی عملکرد کبد از طریق بررسی عواملی تولید شده توسط آن ارزیابی می شود.

این عوامل شامل پروتئین های لخته کننده خون، پروتئین های سیستم ایمنی بدن و آنزیم های کبدی می شوند. در آزمایش خون می توان میزان عواملی که توسط سلول های سرطانی تولید می شوند را نیز ارزیابی کرد. همچنین افزایش یکی از پروتئین ها به نام آلفا فیتو پروتئین AFP از سرطان کبد خبر می دهد.

به طور کلی این آزمایشات برای درمان بیماری در مراحل غیر پیشرفته بسیار ارزشمندتر می باشند.

درصورت داشتن نسخه آزمایش می توانید برای انجام آزمایش از همراه آزما کمک بگیرید.

اگر احساس می کنید نیاز به چکاپ آزمایشگاهی دارید می توانید از چکاپ شو استفاده نمایید.

عکس برداری:

عکس برداری از داخل بدن می تواند به شکل های مختلف انجام شود. که می تواند در دیدن تومور کمک کننده باشد.

سی تی اسکن:

در این روش با اشعه ایکس(X) از داخل حفره شکمی عکس برداری می شود. پزشک با بررسی این تصاویر می تواند وجود تومور در نواحی کبدی را تشخیص دهد.

 ام آر آی:

در این روش تصویر برداری به شکل چندین تصویراز برش عرضی بدن و به کمک آهنرباهایی با قدرت زیاد انجام می شود.

سونوگرافی:

این روش تصویر برداری به کمک امواج صوتی با فرکانس بالا که انسان توانایی شنیدنش را ندارد انجام می شود. امواج صوتی به داخل بدن نفوذ کرده و انعکاس آن ها به شکل گیری یک تصویر داخلی از بدن می انجامد.

درمان کبد

درمان سرطان کبد

برای درمان سرطان کبد راه های مختلفی وجود دارد. که همانطور که گفته شد دریافت پاسخ مناسب از این راه ها مستلزم تشخیص زود هنگام بیماری است. از روش های درمانی این بیماری میتوان به جراحی، پرتو درمانی، شیمی درمانی، تخریب بافت سرطانی با روش های مختلف از جمله حرارت، امبولیزاسیون و… اشاره کرد.

در بعضی موارد ترکیبی از روش های درمانی با نظر پزشک استفاده می شود. دارو های ضد سرطان و درمان های دارویی نتوانسته اند به عنوان یک شیوه موثر در راه درمان، کمک کنند.

این مطلب توسط تیم محتوای مصطفی بهمدی تهیه شده است.

جهت آشنایی با مصطفی بهمدی کلیک کنید.

مصطفی بهمدی را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

1 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *